کشاورزی ارگانیک، کلید سلامتی

کشاورزی ارگانیک، کلید سلامتی

با افزایش روزافزون جمعیت و نیاز به مواد خوراکی بیشتر و همچنین با پیشرفت دانش و فناوری، رویکرد بشر به نهاده های غیرطبیعی و بیشتر شیمیایی برای افزایش تولید محصولات کشاورزی گسترش فراوانی پیدا کرده است. به گونه ای که امروزه کمتر محصولی را می توان یافت که به صورت طبیعی به دست مصرف کننده برسد. از سوی دیگر یکی از دشواری هایی که امروزه گریبان جوامع بشری را گرفته، افزایش سرطان ها، بیماریهای مزمن، اختلالات کبدی، بیماری های گوارشی و تنفسی است که در نتیجه ورود سموم دفع آفات نباتی و دیگر آلودگی های شیمیایی که از خاک وارد مواد خوراکی می شود، است. با بروز انواع و اقسام بیماری ها و مشکلات زیست محیطی که ناشی از بکارگیری نهاده های شیمیایی در کشاورزی است؛ ارزش کشاورزی ارگانیک بیش از پیش نمایان شده است.

کشاورزی ارگانیک که در دو دهه اخیر با دیگر واژه ها و عنوان هایی همچون کشاورزی زیستی، کشاورزی طبیعی، یا کشاورزی آلی و غیرشیمیایی نیز نام برده می شود، قصد دارد تا ضمن حفاظت ازحاصلخیزی خاک و افزایش تولید محصول، اتکا به استفاده ازمواد شیمیایی را نیز از میان بردارد. در واقع هدف این سیستم کشت، حفظ و نگهداری منابع می باشد. به بیان دیگر کشاورزی ارگانیک نگرشی علمی و نوین به آن چیزی است که نیاکان ما به آن عمل می کردند. این نوع کشاورزی براساس مدیریت صحیح خاک و محیط رشد گیاه استوار است در این نوع کشت به گونه ای عمل می شود که در تغذیه گیاه و درخت، تعادل بین عناصر مورد نیاز در خاک به هم نخورد و هنگام رشد نیز نیازی به استفاده از سموم و آفت کش ها نباشد. در تغذیه خاک کشاورزی، به جای استفاده از کودهای شیمیایی از ای ام، کودهای طبیعی نظیر خاک برگ، کودهای حیوانی، بیولوژیک و کمپوست استفاده می شود و در صورت نیاز به مبارزه با آفت ها نیز از نهاده های ارگانیک و همچنین میکروارگانیسم ها استفاده می شود.

در راستای ارزشمندی تولیدات ارگانیکی جالب توجه است در بسیاری از کشورها این نوع محصولات از دیگر محصولات باغی بسیار سالم و شاداب تر به نظر می رسند، و گرانتر به فروش می رسند، زیرا نشان ارگانیک زده شده بر آنها نشان دهنده عدم مصرف کودهای شیمیایی و سموم دفع آفات نباتی است.

از آنجا که سموم دفع آفات نباتی که درگیاه و زمین باقی می ماند، توسط دام هایی که از علوفه تازه استفاده می کنند، می تواند به انسان منتقل شود، همچنین مصرف بی رویه کودهای شیمیایی سبب بالارفتن غلظت نیترات در آبهای زیرزمینی و شرب شده و علاوه بر سرطان، سبب بروز اختلالات ناهنجار در سیستم عصبی، غدد درون ریز و سیستم ایمنی بدن می شود. استفاده از کودهای ازته نیز علاوه بر آلودگی خاک، آلودگی منابع آب زیرزمینی را موجب شده که با مصرف آن توسط انسان، تغییرات ژنتیکی در نسل های بعدی به شدت افزایش خواهد یافت.

متأسفانه در ایران نیز آمار مصرف مواد شیمیایی در کشاورزی بالاست. در همین رابطه پژوهشگران با ابراز تأسف از وجود بیماری جهاز هاضمه، بخش عمده ابتلا به این بیماری را مصرف غذای نادرست ارزیابی و اظهار می کند: مصرف هزاران تن انواع سموم و مواد شیمیایی در حوزه های کشاورزی و ایجاد شرایط مخاطره آمیز، که شدیداً سلامت جامعه را تهدید می کند، ضرورت پرداختن به این موضوع را نمایان می سازد این در حالی است که با گسترش بیماریهای ناشی از بکارگیری کودهای شیمیایی و سموم، استقبال از کشاورزی طبیعی در بازارهای جهانی هر روز گسترده تر می شود. به گونه ای که در سال ۲۰۰۳ میلادی سطح اراضی زیر کشت محصولات ارگانیک در ۱۰۰ کشور جهان بالغ بر ۲۴ میلیون هکتار بوده و رقم درسال ۲۰۰۶ در ۱۳۰ کشور جهان به حدود ۳۰ مییلیون هکتار رسیده است. در این زمینه استرالیا به عنوان کشور پیشرو در تولید محصولات ارگانیک است. براساس آمار سال ۲۰۰۳ میلادی حدود ۴۲ درصد سطح زیر کشت محصولات ارگانیک و طبیعی مربوط به استرالیا و اقیانوسیه، ۲۴ درصد مربوط به آمریکای لاتین، ۲۳ درصد مربوط به اروپا، ۶ درصد مربوط به آمریکای شمالی، ۳ درصد مربوط به آسیا و ۳/۱ درصد مربوط به آفریقا بوده، البته این تناسب تغییر یافته به گونه ای که در سال ۲۰۰۶ میلادی سطح زیر کشت محصولات ارگانیک در آسیا به ۱۳ درصد رسیده است.

این درحالی است که متاسفانه جایگاه ایران از این لحاظ جایگاه مبهمی است، هر چند بنابر آمارهای موجود سطح زیر کشت محصولات ارگانیک از ۳۰۰ تا ۷۰۰ هکتار در کشور بیان می شود که در مقایسه با وسعت کشور سطح بسیار ناچیزی است. گرچه بخش کشاورزی سنتی ایران مستعد تولید محصولات طبیعی است و اگر کشاورزی ارگانیک را تنها کشاورزی بدون استفاده از کود و سموم بدانیم براین اساس، ۱۲۵ هزار هکتار از اراضی باغ های کشور زیرکشت محصولات سالم ارگانیکی است که باز هم در مقایسه با رشد جهانی، رقم ناچیزی می باشد.

در عین حال باید خاطرنشان کرد که خوشبختانه کارهای بزرگی برای توسعه کشاورزی طبیعی و ارگانیک در ایران آغاز شده است.

به صورت این نکته باید توجه داشت مواد غذایی ارگانیک نه تنها خوشمزه تر از غذاهای عادی هستند، بلکه حتی مطالعات و آزمایش ها نشان می دهند مواد ارگانیک دارای مقادیر بیشتری از مواد مغذی حیاتی، مثل ویتامین ها و مواد معدنی هستند و مهمتر از همه این که تغذیه با مواد خوراکی ارگانیک نه تنها امنیت و سلامتی را برای هم میهنان به همراه دارد، بلکه به طبیعت این فرصت داده خواهد شد تا فردا نیز حیات خویش را بازیابد. و این با کمک تکنولوژی ای ام (EM Technology) امکان پذیر است.